Giữa lòng thành phố náo nhiệt, có một góc nhỏ bình yên, nơi tâm hồn tìm được sự an ủi và tình yêu thương lan tỏa – đó chính là Giáo xứ Thánh Tâm. Không chỉ là một công trình tôn giáo, Giáo xứ Thánh Tâm còn là điểm tựa tinh thần cho cộng đồng giáo dân, nơi mọi người cùng nhau xây dựng một đời sống đức tin vững chắc, chan hòa tình huynh đệ. Với sự đồng hành của các tu sĩ và giáo đoàn, Nhà thờ Thánh Tâm trở thành điểm đến thiêng liêng, mang đến sự bình an và hy vọng cho mọi tâm hồn. Hãy cùng khám phá hành trình tâm linh đầy ý nghĩa tại nơi đây, nơi trái tim được sưởi ấm và niềm tin được khơi dậy.
Thông tin chi tiết về Giáo xứ Thánh Tâm
Giáo xứ Thánh Tâm là một trong những giáo xứ lâu đời và phát triển mạnh mẽ tại Biên Hòa, Đồng Nai, không chỉ là trung tâm sinh hoạt tôn giáo mà còn là nơi gắn kết cộng đồng giáo dân với đời sống đức tin sâu sắc.
Địa chỉ và thông tin chung
- Địa chỉ: 1/5 KP. 9, P. Tân Biên, Biên Hòa, Đồng Nai
- Chánh xứ: Linh mục Giuse Hà Đăng Định
- Phó xứ: Linh mục Giuse Nguyễn Xuân Dương (từ tháng 9/2019)
- Địa dư:
- Phía Đông: Giáp Giáo xứ Hòa Bình và Giáo xứ Lộ Đức
- Phía Tây: Giáp Giáo xứ Hà Nội
- Phía Nam: Giáp khu Long Bình
- Phía Bắc: Giáp xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu
- Diện tích: 3,9 km²
- Dân số: 17.365 người
- Số gia đình Công giáo: 3.613 hộ, với tổng số 14.044 giáo dân, chiếm 81% tổng dân số khu vực
- Số điện thoại liên hệ: +84-61-388-1354
- Email: [email protected]
- Ngày thành lập: 10/9/1954
- Bổn mạng: Thánh Tâm Chúa Giêsu
Giờ lễ Giáo xứ Thánh Tâm
Giáo dân có thể tham gia giờ lễ Giáo xứ Thánh Tâm Hố Nai theo lịch sau:
| Chúa Nhật | Thứ Hai | Thứ Ba | Thứ Tư | Thứ Năm | Thứ Sáu | Thứ Bảy |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 04:00 | 04:30 | 04:30 | 04:30 | 18:00 | 04:30 | 08:00 |
| 05:30 | 17:00 | 17:00 | 17:00 | 19:30 | 15:00 | 16:00 |
| 07:00 | 17:00 | 17:30 | ||||
| 15:30 | 19:00 | |||||
| 18:00 |
Với lịch lễ đa dạng, Giáo xứ Thánh Tâm luôn tạo điều kiện để mọi tín hữu có thể tham dự Thánh lễ, sống đời sống đức tin và gắn kết với cộng đoàn Công giáo.
Lược sử hình thành và phát triển của Giáo xứ Thánh Tâm
Phần 1
Giáo xứ Thánh Tâm tọa lạc tại hai phường Tân Biên và Tân Hòa, Thành phố Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai. Ngày 10/9/1954, Cha Giacobe Đào Hữu Thọ chính thức trở thành cha chánh xứ tiên khởi, đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của giáo xứ.
Trong giai đoạn 1954-1955, dưới sự hướng dẫn của Cha Giacobe Đào Hữu Thọ, cùng với sự hỗ trợ của Cha Đài và Thầy Henri, Nhà thờ Thánh Tâm được khởi công xây dựng. Không chỉ dừng lại ở thánh đường, giáo xứ còn mở rộng nhiều công trình quan trọng như trường học và cơ sở y tế, hình thành nên một khu định cư khang trang và phát triển. Giáo xứ được quy hoạch thành các khu dân cư với mỗi gia đình được cấp một lô đất, tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống sinh hoạt và phát triển cộng đồng.
Tinh thần đoàn kết trong giáo xứ được thể hiện rõ nét khi mỗi gia đình đều đóng góp nhân lực vào công cuộc xây dựng. Trường học là công trình được ưu tiên hoàn thành trước, tiếp đến là chợ và bến xe nhằm phục vụ nhu cầu thiết yếu của giáo dân. Để đảm bảo sinh kế cho cộng đồng, các hợp tác xã như Mộc Lâm, xưởng nón, chăn nuôi gà và dệt vải được thành lập, mang lại công ăn việc làm cho người dân trong xứ.
Hệ thống đường sá trong giáo xứ được đặt tên theo danh nhân, đồng thời xứ được chia thành bốn xóm: La Vang, Fatima, Lộ Đức và Văn Côi. Không chỉ chú trọng phát triển cơ sở vật chất, đời sống đức tin cũng được quan tâm sâu sắc. Nhiều hội đoàn như Liên Minh Thánh Tâm, Hội Bà Thánh Anna và Liên Minh Thánh Mẫu lần lượt ra đời, góp phần củng cố đời sống đạo. Đặc biệt, Cha Giacobe Đào Hữu Thọ còn dành tâm huyết xây dựng ngôi thánh đường khang trang và tôn vinh Mẹ Hằng Cứu Giúp, như một biểu tượng thiêng liêng của giáo xứ Thánh Tâm.
Phần 2
Từ năm 1955 đến nay, Giáo xứ Thánh Tâm đã được các linh mục Dòng Đaminh tận tình chăm sóc. Cha Hieronimo Phạm Quang Tự là vị mục tử đầu tiên được cử đến để coi sóc giáo xứ từ ngày 18/9/1955 đến 21/9/1965. Trong suốt 10 năm gắn bó, Cha đã để lại những dấu ấn sâu đậm trên nhiều phương diện:
1. Xây dựng và phát triển cộng đồng
Cha Tự đã thống nhất danh xưng của trại định cư và ấp Thánh Tâm, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của giáo xứ. Với tầm nhìn xa rộng, Cha đã thỏa thuận dành đất để xây dựng Tu viện Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa và bệnh viện “Đức Mẹ chỉ bảo đàng lành,” góp phần nâng cao đời sống an sinh cho giáo dân.
2. Đời sống đức tin
Cha Tự đã thành lập nhiều hội đoàn và phong trào tôn giáo nhằm củng cố đời sống đức tin trong giáo xứ, bao gồm:
- Hội Dòng Ba Đaminh, Hội Con Đức Mẹ, Nghĩa Binh Thánh Thể, Sinh viên Học sinh Thánh Tâm, Hướng đạo sinh Công giáo, Ca đoàn Thánh Tâm.
- Đẩy mạnh phong trào học giáo lý dành cho thiếu nhi và thanh thiếu niên.
- Duy trì các hoạt động tôn giáo đặc sắc như: Chầu khấn Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp hàng tuần, rước kiệu Đức Mẹ hàng tháng quanh Thánh Đường và tổ chức đại lễ mừng công nhà thờ.
3. Phát triển giáo dục và văn hóa
Nhận thấy tầm quan trọng của tri thức, Cha đã mở rộng và phát triển Trường Trung Tiểu Học Thánh Tâm, tạo điều kiện cho con em giáo dân được học tập trong môi trường thuận lợi. Đồng thời, Cha cũng cho mở chợ và xây dựng khu nhà xứ nhằm hỗ trợ đời sống giáo dân và tăng cường kết nối cộng đồng.
4. Kinh tế và cơ sở hạ tầng
Trước nhu cầu phát triển, Cha Tự đã linh hoạt điều chỉnh hoạt động kinh tế trong khu vực. Khi khu chợ do Cha Thọ mở trước đó được chính phủ tiếp nhận để xây xưởng dệt, Cha đã tạm mở một chợ khác nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của bà con. Song song đó, Cha đã chỉ đạo xây dựng khu nhà xứ với mái lợp bằng tấm xi măng fibrocement.
5. Công trình kiến thiết quan trọng
- Ngày 19/12/1959, Cha đặt móng xây dựng lại Thánh Đường, và đến ngày 04/08/1960, nhà thờ mới được khánh thành trong niềm hân hoan của giáo dân.
- Xây dựng nghĩa trang giáo xứ và khu nhà xứ, đáp ứng nhu cầu tâm linh và sinh hoạt của cộng đoàn.
- Đặt viên đá đầu tiên cho công quán Nhà thờ Giáo xứ Thánh Tâm, góp phần tạo nên không gian sinh hoạt chung cho giáo dân.
6. Đời sống tinh thần và giải trí
Dù bận rộn với công việc mục vụ, Cha Tự vẫn không quên tổ chức các hoạt động văn nghệ, trò chơi cho giáo dân, giúp họ có những phút giây thư giãn, xua tan phần nào nỗi nhớ quê hương và khó khăn của cuộc sống xa xứ.
Sau một thập kỷ miệt mài phụng sự, Cha Tự được bổ nhiệm làm Giám đốc Đệ Tử Viện Đaminh Gò Vấp. Khi rời giáo xứ vào ngày 21/9/1965, Cha đã để lại những lời nhắn nhủ đầy tâm huyết:
- Gửi lời chào đến tất cả anh chị em, mong mọi người luôn sống trong tình huynh đệ và yêu thương nhau.
- Dặn dò giáo dân giữ gìn trật tự, tránh mọi xung đột và gìn giữ sự bình an trong giáo xứ.
- Khuyến khích cộng đoàn đón nhận vị linh mục kế nhiệm với lòng kính trọng và yêu mến.
Phần 3
Ngày 23/9/1965, Giáo xứ Thánh Tâm hân hoan chào đón Cha Giuse Nguyễn Văn Thông đến nhận nhiệm vụ tân chánh xứ. Trong suốt thời gian phục vụ, cha không ngừng nỗ lực củng cố đời sống đức tin của giáo dân, đặc biệt quan tâm đến việc hướng dẫn giới trẻ sống đạo. Cha đã đưa ra nhiều sáng kiến nhằm thúc đẩy sinh hoạt cộng đoàn, đồng thời chú trọng đến việc nâng cấp cơ sở vật chất của thánh đường. Một trong những công trình tiêu biểu trong nhiệm kỳ của ngài là việc xây dựng phòng áo và lắp đặt hệ thống âm thanh hiện đại cho thánh đường, giúp các nghi thức phụng vụ được cử hành trang trọng hơn.
Bên cạnh đó, Giáo xứ Thánh Tâm cũng trải qua một giai đoạn khó khăn khi xảy ra tranh chấp đất đai với Giáo xứ Hòa Bình. Tuy nhiên, thông tin về kết quả cuối cùng của vụ tranh chấp không được ghi nhận rõ ràng. Đến năm 1967, sau hai năm tận tụy phục vụ, Cha Giuse Nguyễn Văn Thông được thuyên chuyển về Tập viện St. Tôma Vũng Tàu, để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng giáo dân.
Phần 4
Ngày 21/7/1967, Cha Đaminh Hoàng Bình Thuận chính thức nhận nhiệm vụ chánh xứ Giáo xứ Thánh Tâm, tiếp nối sứ mạng mà các vị tiền nhiệm đã để lại. Trong thời gian đảm nhận vai trò mục tử, cha không chỉ quan tâm đến việc nâng cao đời sống đức tin mà còn chú trọng giảng dạy giáo lý, đặc biệt là giáo lý hôn nhân cho các bạn trẻ sắp bước vào đời sống gia đình.
Cha Thuận đã dành nhiều tâm huyết để củng cố và phát triển các hội đoàn tôn giáo trong giáo xứ như Hội Thánh Tôma và Đoàn Con Đức Mẹ. Đồng thời, cha cũng tổ chức cuộc bầu cử Hội đồng Giáo xứ khóa đầu tiên, giúp tăng cường sự tham gia của giáo dân vào các hoạt động điều hành, xây dựng Giáo xứ Thánh Tâm ngày càng vững mạnh.
Dưới sự hướng dẫn của cha, ngôi thánh đường cũng được mở rộng và trùng tu, mang lại không gian khang trang, thoải mái hơn cho giáo dân tham dự thánh lễ. Một sự kiện đặc biệt trong thời kỳ này là việc Giáo xứ Thánh Tâm nhận được một quả chuông đồng quý giá từ Cha phó Phêrô Nguyễn Doãn Quang, góp phần làm phong phú thêm đời sống phụng vụ tại giáo xứ.
Phần 5
Ngày 16/04/1972, Cha Vicentê Mai Cao Hiển chính thức nhận chức chánh xứ Giáo xứ Thánh Tâm. Dù có những lo lắng ban đầu từ giáo dân, nhưng cha Hiển nhanh chóng tạo dựng niềm tin và sự yêu mến nhờ vào tinh thần tận tụy, khiêm nhường của mình.
Ngay từ khi nhậm chức, cha Hiển đã giao công tác quản lý cho cha phó Quang và Hội đồng Giáo xứ, giúp mọi hoạt động của giáo xứ tiếp tục diễn ra ổn định. Dưới sự dẫn dắt của cha, các hội đoàn tôn giáo vẫn duy trì hoạt động đều đặn, đặc biệt là sự ra đời của Ca đoàn Giáo xứ, góp phần làm phong phú hơn các buổi phụng vụ.
Một trong những dấu ấn đáng nhớ của cha Hiển là tinh thần bác ái, hết lòng chăm lo cho giáo dân, không phân biệt giàu nghèo hay địa vị. Cha không ngại vất vả khi đích thân đi đón xác và an táng các giáo dân đã qua đời, thể hiện tinh thần mục tử đầy yêu thương.
Tuy nhiên, vào ngày 01/02/1973, giáo dân Giáo xứ Thánh Tâm vô cùng đau buồn khi hay tin cha Hiển đột ngột qua đời mà không kịp để lại lời trăn trối. Sự ra đi bất ngờ của cha khiến cả giáo xứ tiếc thương khôn nguôi. Cha được an táng tại nghĩa trang “Phục Sinh”, kết thúc sứ vụ mục tử ngắn ngủi chỉ kéo dài chín tháng mười lăm ngày.
Phần 6
Sau khi cha Hiển qua đời, cha Triết tiếp nhận trách nhiệm điều hành Giáo xứ Thánh Tâm. Trong suốt nhiệm kỳ của mình, cha đặc biệt chú trọng đến việc tổ chức sinh hoạt hội đoàn, huấn đức và tĩnh tâm cho giáo dân. Ngài cũng rất quan tâm đến việc giảng dạy giáo lý cho thiếu nhi, thanh thiếu niên và phát triển phong trào “Chân Lý”.
Dưới sự hướng dẫn của cha, các ca đoàn trong Giáo xứ Thánh Tâm được củng cố và tổ chức chuyên nghiệp hơn. Cha đã thành lập Ca đoàn Cécilia và sau đó là Ca đoàn Têrêsa, góp phần nâng cao chất lượng thánh ca phục vụ trong giáo xứ.
Ngày 05/01/1975, Hội đồng Giáo xứ khóa II chính thức được bầu. Tuy nhiên, sau sự kiện miền Nam Việt Nam hoàn toàn giải phóng vào ngày 30/04/1975, các sinh hoạt tôn giáo tại Giáo xứ Thánh Tâm bị hạn chế đáng kể. Chỉ có Ca đoàn và Dòng Ba Đaminh được phép hoạt động, trong khi các hội đoàn khác dần thu hẹp phạm vi sinh hoạt.
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, cha Triết vẫn cố gắng duy trì đời sống giáo xứ bằng việc phân chia khu Văn Côi thành hai khu Văn Côi và Mông Triệu vào ngày 16/01/1976. Đồng thời, cha đã xây dựng một nhà tạm bằng gỗ quý và bàn thờ đá cẩm thạch, được thánh hiến vào ngày 29/12/1985.
Sau nhiều năm gắn bó với giáo xứ, ngày 03/04/1986, cha Triết từ chức chánh xứ nhưng vẫn tiếp tục phục vụ tại Giáo xứ Thánh Tâm và sau đó là giáo xứ Trà Cổ II (Xuân Trà).
Phần 7
Ngày 25/07/1987, sau khi tổ chức bầu cử Hội đồng Giáo xứ, cha Hiền đã khởi công xây dựng hàng rào quanh khuôn viên thánh đường. Công trình hoàn thành vào ngày 30/08/1988, mang lại diện mạo khang trang hơn cho Giáo xứ Thánh Tâm.
Không chỉ dừng lại ở đó, cha Hiền còn chỉ đạo việc di dời lễ đài nghĩa trang vào phía trong vào ngày 02/11/1989, và đến ngày 26/11/1989, công trình chính thức hoàn tất với một thánh lễ tạ ơn long trọng. Trong quá trình này, Ca đoàn Giáo xứ đã đóng góp không ít công sức. Đến năm 1990, cha Hiền xin nghỉ hưu và cha Phạm Quang Tự được cử tạm quản nhiệm Giáo xứ Thánh Tâm.
Phần 8
Sau khi nhận chức quản nhiệm, ngày 01/10/1990, cha Tự tiếp tục phát triển đời sống phụng vụ bằng việc thành lập Ca đoàn Thiên Thần. Đến ngày 25/06/1991, một sự kiện quan trọng đã diễn ra khi Giáo xứ Thánh Tâm chính thức được cấp quyền sở hữu đất và khởi công xây dựng trường học Thánh Tâm.
Trong suốt quá trình xây dựng, Ca đoàn Giáo xứ đã đồng hành và hỗ trợ tích cực, thể hiện tinh thần đoàn kết của toàn thể giáo dân. Sau đó, cha Thụy xin nghỉ hưu tại Đền Thánh Martinô, kết thúc một giai đoạn đầy thử thách nhưng cũng đầy dấu ấn trong lịch sử Giáo xứ Thánh Tâm.
Hành trình hình thành và phát triển của Giáo xứ Thánh Tâm
Ngày 10/09/1954, Cha Giacôbê Đào Hữu Thọ (CSsR) cùng khoảng 400 giáo dân từ Thái Hà Ấp đã đặt chân đến vùng đất Hố Nai, khởi đầu cho hành trình xây dựng một cộng đoàn đức tin mới. Trong những ngày đầu đầy khó khăn, họ dựng tạm một nhà nguyện bằng vải bạt và gỗ làm nơi cầu nguyện, vun đắp đời sống thiêng liêng.
Một năm sau, Cha Giêrônimô Phạm Quang Tự tiếp quản giáo xứ và cùng cộng đoàn nỗ lực xây dựng một ngôi thánh đường kiên cố hơn, với tường gạch và mái tôn. Giáo xứ được đổi tên thành Thánh Tâm, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong quá trình phát triển. Trải qua bao thăng trầm, dưới sự hướng dẫn của các vị mục tử và sự đồng lòng của giáo dân, cộng đoàn ngày càng lớn mạnh cả về đức tin lẫn đời sống sinh hoạt.
Năm 2000, một ngôi thánh đường mới khang trang được xây dựng và long trọng khánh thành, trở thành biểu tượng cho sự trưởng thành và phát triển bền vững của giáo xứ. Ngày nay, Giáo xứ Thánh Tâm tiếp tục vững bước, không ngừng lớn mạnh trong tình yêu Thiên Chúa và sự hiệp nhất của cộng đoàn tín hữu.
Sự phát triển và đa dạng của các dòng tu và tu hội tại Giáo xứ Thánh Tâm
Những Cha quản xứ tại Giáo xứ Thánh Tâm
Dưới đây là danh sách các Cha quản xứ đã đồng hành và dẫn dắt Giáo xứ Thánh Tâm từ năm 1954 đến nay:
- Giacôbê Đào Hữu Thọ (CSsR): 1954 – 1955
- Giêrônimô Phạm Quang Tự (O.P): 1955 – 1965
- Giuse Nguyễn Văn Thông (O.P): 1965 – 1967
- Đaminh Hoàng Bình Thuận (O.P): 1967 – 1972
- Vincentê Mai Cao Hiển (O.P): 1972
- Giuse Maria Bùi Hiền Triết (O.P): 1972 – 1986
- Giuse Hoàng Mạnh Hiền (O.P): 1986 – 1990
- Angelô Nguyễn Ngọc Thụy (O.P): 1990 – 1991
- Phanxicô Xaviê Nguyễn Đức Đạt (O.P): 1991 – 2006
- Raphaen Nguyễn Văn Chúc (O.P): 2006 – 2011
Sự đóng góp của các dòng tu và tu hội tại Giáo xứ Thánh Tâm
Hiện nay, tại Nhà thờ Giáo xứ Thánh Tâm, có sự hiện diện và phục vụ của nhiều dòng tu và tu hội, góp phần quan trọng vào đời sống đức tin của cộng đoàn:
- Dòng Đaminh Việt Nam: Hoạt động tại Tu viện Thánh Martinô và cộng đoàn Thánh Tâm.
- Tu hội Trợ Thế Gioan Thiên Chúa: Có mặt tại Cộng đoàn Trụ Sở Giám Tỉnh, Tu viện Đức Mẹ Chỉ Bảo Đàng Lành, cùng với tập viện và thỉnh viện Thánh Giuse.
- Dòng Đaminh Tam Hiệp: Hoạt động tại Tu xá Mẹ Bảy Sự.
- Dòng Đaminh Thánh Tâm: Hiện diện tại Trụ Sở Trung Ương, Tu viện Thánh Catarina và Tu xá Thánh Gioana Aza.
- Hiện Diện và Sống: Nhà hưu dưỡng tu hội.
- Nữ Thừa Sai Thánh Mẫu: Hoạt động tại Cộng đoàn Thánh Tâm.
Mỗi dòng tu và tu hội đều có những đóng góp đặc biệt, giúp củng cố đời sống đạo đức và lan tỏa tinh thần yêu thương trong cộng đoàn Giáo xứ Thánh Tâm.
Số lượng giáo dân và tu sĩ tại Giáo xứ Thánh Tâm qua từng năm
Dưới đây là số liệu thống kê về giáo dân, gia đình và tu sĩ tại Giáo xứ Thánh Tâm qua các năm 1954, 1974, 1990, 2003 và 2013:
| Năm | 1954 | 1974 | 1990 | 2003 | 2013 |
|---|---|---|---|---|---|
| Giáo dân | 400 | 4.742 | 7.230 | 11.256 | 14.044 |
| Gia đình | 102 | 741 | 1.860 | 2.895 | 3.613 |
| Tu sĩ Nam | – | 15 | 2 | 42 | 28 |
| Tu sĩ Nữ | – | 24 | 65 | 29 | 117 |
Những con số trên phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của Giáo xứ Thánh Tâm, không chỉ về số lượng giáo dân mà còn về sự gia tăng đáng kể của các tu sĩ, góp phần làm phong phú đời sống đạo và xây dựng một cộng đoàn vững mạnh trong đức tin.
>>> Xem thêm:
Pingback: Giáo xứ An Phú – Nơi gìn giữ Đức Tin và lan tỏa yêu thương
Pingback: Giáo xứ Thái Hòa – Hành trình đức tin và sự phát triển